W biznesowych opałach pomoże detektyw – jak sobie radzić z nieuczciwą konkurencją

Dzisiejszy świat biznesu przez konsumenta postrzegany jest jako dostawca wszelkich dóbr, które powinny charakteryzować się atrakcyjną ceną i właściwą jakością. Prosta zasada, która z kolei dla przedsiębiorcy stanowi nie lada wyzwanie. Ogromna konkurencja, jaka funkcjonuje w tej samej przestrzeni, uruchomiła proces, który obecnie jest nie do zatrzymania z wszelkimi tego konsekwencjami – wyścig o klienta.

Poszukiwanie innowacyjnych rozwiązań technologicznych, najlepszych produktów, a także nowatorskiego zarządzania prowadzi do stworzenia możliwości osiągnięcia spektakularnego sukcesu i dużych przychodów, a więc i zysków. Rzecz w tym, że konkurencja robi to samo i mamy do czynienia z nieustannym podnoszeniem poziomu tego wyścigu, co z kolei rodzi, w przypadku wyczerpania się możliwości rozwoju, patologiczne sytuacje związane z nieuczciwością, a więc ze szpiegostwem gospodarczym (wykradanie tajemnic danego przedsiębiorstwa), uruchamianiem praktyk utrudniających swobodny dostęp do rynków zbytu, naśladownictwo gotowego produktu, pomawianie w przestrzeni biznesowej czy też wpływanie na kontrahentów określonej firmy do zmiany na inną (odstąpienie od wykonania umowy).

Normy etycznego postępowania w biznesie

W zasadzie jest to swoisty zbiór zasad postępowania, który dotyczy zarówno przedsiębiorców, jak i pracowników, a także partnerów handlowych, klientów oraz konkurencji. Właściwie przestrzegany jest motorem rozwoju, a więc i osiągania założonych celów w uczciwy sposób. Prawidłowe relacje są także regulowane prawem. Każdemu uczestnikowi tego procesu powinno zależeć na jego przestrzeganiu. Niestety tak nie jest, ponieważ dążenie do osiągnięcia najwyższego zysku nierzadko poprzedzone jest podjęciem decyzji sprzecznych z ustalonymi normami. No właśnie, jakie są zatem podstawowe normy, według których świat biznesu powinien funkcjonować:

odpowiedzialność za otoczenie, a więc właściwa działalność, która w żaden sposób nie generuje czynników mających negatywny na nie wpływ, jak również naprawienie szkód w przypadku zaistnienia takiej sytuacji i wdrożenie odpowiednich zmian,
transparentność funkcjonowania firmy w zakresie polityki rozwojowej, której wpływ dotyczy czynnika ludzkiego,
etyczność postępowania w stosunku do wszystkich uczestników wolnego rynku, a więc także do konkurencji, kontrahentów i klientów.

Nieuczciwa konkurencja – jak rozpoznać czyn zabroniony?

Nieunikniona konkurencyjność funkcjonujących w przestrzeni biznesowej firm nie podlega dyskusji i jest z korzyścią dla potencjalnego klienta. A co się stanie, gdy walka o niego przeradza się w bezpardonowe wykorzystywanie niedozwolonych prawnie metod? W pierwszej kolejności ofiarami takiej konkurencji są uczciwe przedsiębiorstwa i choć chronione Ustawą z dnia 16 kwietnia 1993 roku o zwalczaniu tego procederu to jednak w znaczący sposób wpływa to na ich kondycję i nierzadko na negatywne postrzeganie przez dotychczasowych klientów. Zwróćmy uwagę na określone działania, które według wspomnianej ustawy godzą w żywotne interesy dotkniętych nimi firm:

posługiwanie się ich charakterystycznym symbolem lub innym oznaczeniem prawnie chronionym,
posługiwanie się chronioną nazwą produktu z błędnym miejscem jego produkcji,
posługiwanie się błędnymi oznaczeniami towarów i usług – celowe działanie wprowadzające ostatecznego odbiorcę w błąd dotyczące ilości produktu, jego jakości, zawartych składników, sposobu wykonania, terminu przydatności, możliwości zastosowania, naprawy i konserwacji oraz ryzyka wynikającego z jego korzystania.

Do najbardziej spektakularnych działań nieuczciwej konkurencji należy:

naruszenie tajemnicy przedsiębiorstwa – co oznacza, że jest to istotne zagrożenie naruszające interes przedsiębiorcy. Do takich tajemnic możemy zaliczyć: informacje techniczne i technologiczne oraz sposób zarządzania i inne, które stanowią o potencjale gospodarczym firmy. Karze podlega zarówno ten, który przekazuje tajemnice, jak i nabywający;
nakłanianie do rozwiązania lub niewykonania umowy – zazwyczaj dotyczy to współpracujących z daną firmą kontrahentów lub pracowników, którym powierzono istotne dla przedsiębiorstwa zadania. W przypadku udokumentowanej szkody u przedsiębiorcy lub powstałej u sprawcy korzyści jest to bezprawne działanie, które podlega sankcjom karnym;
naśladownictwo gotowego produktu – kopiowanie opakowania produktu stanowiącego w danej firmie przodującą sprzedaż. Działanie wprowadza ostatecznego odbiorcę w błąd zarówno co do producenta, jak i samego produktu;
celowe utrudnianie dostępu do rynku – w tym przypadku działanie nieuczciwej konkurencji polega na sprzedaży swoich produktów poniżej ich kosztów wytworzenia, a także nakłanianie odbiorców do niedokonywania zakupów u innego wytwórcy i wymuszanie na nich wyboru określonego dostawcy;
wprowadzanie do obrotu marek zależnych – jest to swoiste ograniczenie, które zazwyczaj występuje w sieciach dyskontowych, gdzie ich właściciel zakazuje dopuszczania innych towarów do obrotu większego niż 20% wartości obrotów marek własnych lub zależnych. To działanie jest szczególnie niekorzystne dla innego przedsiębiorcy i może przynieść znaczne straty finansowe;
nieuczciwa i prawem zabroniona reklama – uporczywe nagabywanie klienta oraz przesyłanie na jego koszt niezamówionych produktów, oraz sprzeczne z dobrymi obyczajami reklamy są niedopuszczalne;
sprzedaż lawinowa – zabronione jest składanie propozycji zakupu towarów lub usług z jednoczesną ofertą uzyskania korzyści za pozyskanie innych osób, które powtórzyłyby ten schemat niedozwolonego działania;
pomawianie i nieuczciwe zachwalanie – rozpowszechnianie nieprawdziwych informacji o konkurencyjnym przedsiębiorstwie i jego produktach, a także stosowanej polityce cenowej. Ponadto posługiwanie się sfałszowanymi dokumentami dotyczącymi własnej działalności.

Oczywiście to nie jedyne niedozwolone działania, które mogą mieć ogromny wpływ na prawidłowe funkcjonowanie innego przedsiębiorstwa. Poniesione z tego tytułu straty finansowe, a także utrata dobrego imienia na rynku może, w przypadku zbyt późnej reakcji, doprowadzić do nieodwracalnych zmian i w konsekwencji nawet do upadku firmy. Nierzadko za działaniami godzącymi w dobro firmy kryje się były pracownik, który wykradł określoną bazę danych lub podesłany przez konkurencję szpieg. Metoda na tzw. kreta w firmie jest niezwykle skutecznym narzędziem zwłaszcza w przypadku przejmowania klientów. Zaistnienie któregokolwiek z tych czynników jest sygnałem alarmowym i przyczynkiem do zdecydowanych działań zarówno prawnych, jak i niekonwencjonalnych.

Niekonwencjonalne działania – pomoc detektywów

Zazwyczaj swoje działania przeciwko nieuczciwej konkurencji rozpoczynamy od skierowania sprawy na drogę sądową, ale pozyskane informacje nierzadko stanowią zbyt małą wiarygodność dla Sądu z uwagi na stosowane przez nierzetelnych przedsiębiorców techniki zacierania śladów. A zatem mamy do czynienia z trudnym do udokumentowania procederem, co nie oznacza, że nie mamy żadnych możliwości, by ten stan rzeczy zmienić. Dlatego warto pokusić się o skorzystanie z profesjonalnej agencji detektywistycznej, wyspecjalizowanej w walce z tego typu przestępstwami. W ramach prowadzonych czynności operacyjnych firma detektywistyczna jest w stanie szybko ustalić np. źródło przecieku strategicznych danych firmy oraz ich nabywcę. Na czym to polega? Przede wszystkim detektywi:

zbiorą określoną dokumentację fotograficzną dotyczącą np. produktów konkurencyjnych korzystających z symboli i oznaczeń pokrzywdzonej firmy,
zlokalizują źródło dystrybucji kwestionowanych produktów,
ustalą firmę i osoby odpowiedzialne za ich produkcję, prowadzenie marketingu i sprzedaż,
sporządzą stosowną dokumentację jako materiał dowodowy dla toczącego się postępowania sądowego wraz z możliwością składania w nim zeznań jako świadkowie.

W ten sposób bardzo szybko można ukrócić nieuczciwe działania. Pozyskane dowody nierzadko mogą być udokumentowane wykonanymi zdjęciami fotograficznymi oraz nośnikami audiowizualnymi. W tym ostatnim przypadku ma miejsce technika operacyjna zakupu kontrolowanego, a więc dowodu ewidentnie poświadczającego prawem zabronione zachowania. Prowadzony nierzadko wywiad gospodarczy i środowiskowy pomaga także ustalić niedozwolone zmowy cenowe ukierunkowane na niszczenie konkurencji lub też utrzymanie wysokich cen dla klientów.

Warto wiedzieć:

Każdy przedsiębiorca dochodzący ochrony swoich praw przed Sądem na podstawie Ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji jest w obowiązku wykazać:

sprzeczność zachowania danego podmiotu gospodarczego z prawem lub dobrymi obyczajami,
wystąpienie sytuacji zagrożenia lub naruszenia żywotnego interesu własnego przedsiębiorstwa,
związek pomiędzy powstałym zagrożeniem a koniecznością zastosowania ochrony.

Przedmiotowa Ustawa zawiera dość szeroki zakres roszczeń ściśle związanych z popełnionymi czynami nieuczciwej konkurencji, a więc poszkodowany przedsiębiorca może domagać się:

zaniechania działań niedozwolonych,
usuwania ich skutków,
złożenia oświadczeń o określonej treści i w odpowiedniej dla poszkodowanego formie,
naprawienia wyrządzonej szkody na zasadach ogólnych,
wydania bezpodstawnie uzyskanych korzyści na zasadach ogólnych,
zasądzenia odpowiedniej sumy pieniężnej na określony cel społeczny.

Roszczenia przysługujące poszkodowanemu przedsiębiorcy mają charakter majątkowy, ponieważ są bezpośrednio uwarunkowane jego interesem ekonomicznym.

Powyższe aspekty wyraźnie wskazują, że warto skorzystać z drogi sądowej, by uzyskać stosowne do strat odszkodowanie, ale też w pewnym sensie podważają skuteczność własnych działań, otwierając możliwość skorzystania z profesjonalnie przygotowanych do tych zadań firm detektywistycznych.